Егерде мал керек болса, қолөнер үйренбек керек. Мал жұтайды, өнер жұтамайды. Алдау қоспай адал еңбегін сатқан қолөнерлі - қазақтың әулиесі сол. Бірақ құдай тағала қолына аз-маз өнер берген қазақтардың кеселдері болады.
Әуелі — бұл ісімді ол ісімнен асырайын деп, артық ісмерлер іздеп жүріп, көріп, біраз істес болып, өнер арттырайын деп, түзден өнер іздемейді. Осы қолындағы аз-мұзына мақтанып, осы да болады деп, баяғы қазақтың талапсыздығына тартып, жатып алады.
Екінші - ерінбей істей беру керек қой. Бір-екі қара тапса, малға бөге қалған кісімсіп, «маған мал жоқ па?» дегендей қылып, еріншектік, салдау-салғырттыққа, кербездікке салынады.
Үшінші - «дарқансың ғой, өнерлісің ғой, шырағым», немесе «ағеке, нең кетеді, осы ғанамды істеп бер!» дегенде «маған да біреу жалынарлыққа жеткен екенмін» деп мақтанып кетіп, пайдасыз алдауға, қу тілге алданып, өзінің уақытын өткізеді. Және анаған дүниенің қызығы алдауды білген дегізіп, көңілін де мақтандырып кетеді.
Төртінші - тамыршылдау келеді. Бағанағы алдамшы шайтан тамыр болалық деп, бір болымсыз нәрсені берген болып, артынан үйтемін-бүйтемін, қарық қыламын дегенге мәз болып, тамырым, досым десе, мен де керектінің бірі болып қалыппын ғой деп, және жасынан іс істеп, үйден шықпағандық қылып, жоқ-барға тырысып, алдағанды білмей, дереу оның жетпегенін жеткіземін деп, тіпті жетпесе өзінен қосып, қылып бер дегенінің бәрін қылып беріп, күні өтіп, еңбек қылар уақытынан айрылып, «жоғары шыққа» қарық болып, тамақ, киім, борыш есінен шығып кетіп, енді олар қысқан күні біреудің малын бұлдап қарызға алады. Оны қылып берейін, мұны қылып берейін деп, соныменен табыс құралмай, борышы асып, дауға айналып, адамшылықтан айрылып, қор болып кетеді. Осы несі екен. Қазақтың баласының өзі алдағыш бола тұрып және өзі біреуге алдатқыш болатұғыны қалай?
1895 If you need livestock, you need to learn crafts. Animals are devoured, art is not devoured. He is a Kazakh saint, a craftsman who sold his honest work without cheating. But there will be diseases of the Kazakhs, to whom the Almighty has given a little art.
First of all, he doesn't look for art in the desert in order to make a living from it, to look for extra workers, to see them, to do some work and improve their skills. He is proud of what he has and thinks that it will happen.
The second is to work hard. If he finds a couple of blacks, he will say, "Don't I have any cattle?" laziness, sluggishness, elegance.
The third one is "you're smart, you're talented, my dear", or "Dad, what's going on, just do it!" He spends his time boasting that he has been begged by someone, and that he is deceived by useless deceptions and insults. And the curiosity of the native world makes him proud, as if he knew how to deceive.
The fourth is rooting. The deceitful devil in the column pretends to be a root, to give something negative, to be greedy, to be greedy, to be greedy, to be greedy, to be greedy, to be greedy, to be greedy, to be greedy, to be greedy, to be greedy, to be greedy, to be greedy. He tried to deceive, not knowing how to deceive, and immediately told him that he did not have enough, and even if he did not have enough, he did everything he had to do, and the day passed, he lost time, lost his job, lost his food, clothes, and debt, and now they are squeezed. One day he borrows someone's cattle. If I try to do it, if I try to do it, then there is no income, there is a lot of debt, there is a dispute, there is a loss of humanity, there is a fund. What is this? How can a Kazakh child be a deceiver and deceive someone?
1895 Смотрите также: | |
