Ей, мұсылмандар! Біреу бай болса, біреу кедей болса, біреу ауру, біреу сау болса, біреу есті, біреу есер болса, біреудің көңілі жақсылыққа мейілді, біреудің көңілі жаманшылыққа мейілді - бұлар неліктен десе біреу, сіздер айтасыздар: құдай тағаланың жаратуынан яки бұйрығынша болған іс деп. Жә, олай болса, біз құдай тағаланы айыбы жоқ, міні жоқ, өзі әділ деп иман келтіріп едік. Енді құдай тағала бір антұрғанға еңбексіз мал береді екен. Бір құдайдан тілеп, адал еңбек қылып, пайда іздеген кісінің еңбегін жандырмай, қатын-баласын жөндеп асырарлық та қылмай, кедей қылады екен. Ешкімге залалсыз бір момынды ауру қылып, қор қылады екен. Қайда бір ұры, залымның денін сау қылады екен. Әке-шешесі бір екі баланың бірін есті, бірін есер қылады екен. Тамам жұртқа бұзық болма, түзік бол деп жарлық шашып, жол салады екен. Түзікті бейішке шығарамын деп, бұзықты тозаққа саламын деп айта тұра, пендесінің біреуін жақсылыққа мейілдендіріп, біреуін жаманшылыққа мейілдендіріп, өзі құдайлық құдіретімен біреуін жақсылыққа бұрып, біреуін жамандылыққа бұрып жіберіп тұрады екен. Осының бәрі құдай тағаланың айыпсыз, мінсіз ғафур рахимдығына, әділдігіне лайық келе ме? Жұрт та, мүлік те - бәрі құдайдың өзінікі. Бұл қылғанын не дей аламыз? Өз мүлкін өзі не қылса қыла береді. Оны айыпты болады дей алмаймыз десең, ол сөзің құдай тағаланың айыбы, міні жоқ емес, толып жатыр, бірақ айтуға бата алмаймыз дегенің емес пе? Олай болғанда, пенде өз тырысқандығыменен не табады? Бәрін қылушыға қылдырушы өзі екен. Пенде пендеге өкпелейтұғын ешнәрсе жоқ. Кім жақсылық, кім жамандық қылса дағы құдайдан келген жарлықты қылып жүр екен дейміз бе? Құдай тағала әрбір ақылы бар кісіге иман парыз, әрбір иманы бар кісіге ғибадат парыз деген екен. Және де әрбір рас іс ақылдан қорықпаса керек. Жә, біз енді ақылды еркіне жібермесек, құдай тағаланың ақылы бар кісіге иман парыз дегені қайда қалады? «Мені таныған ақылменен таныр» дегені қайда қалады? Дініміздің бір жасырын тұрған жалғаны жоқ болса, ақылды, оны ойлама дегенімізге пенде бола ма? Ақыл тоқтамаған соң, діннің өзі неден болады. Әуелі иманды түзетпей жатып, қылған ғибадат не болады? Жоқ, сен жақсылық, жамандықты жаратқан - құдай, бірақ қылдырған құдай емес, ауруды жаратқан - құдай, ауыртқан құдай емес, байлықты, кедейлікті жаратқан - құдай, бай қылған, кедей қылған құдай емес деп, нанып ұқсаң болар, әйтпесе - жоқ.
І895 О мусульмане! Кто-то богат, кто-то беден, кто-то болен, кто-то здоров, кто-то глух, кто-то пьян, кто-то склонен к добру, кто-то склонен ко злу - почему-то вы говорите: это творение или заповедь Бога. Итак, мы верили, что Бог невинен, совершенен и справедлив. Теперь Всевышний дает оленю беспомощное животное. Говорят, что человек, который молится Богу, работает честно и получает прибыль, не сжигает свой труд, не заботится о своей жене и детях и делает их бедными. Оказывается, кроткому человеку вредят и спасают, никому не причинив вреда. Где-то вор лечит тирана. Родители одного или двух детей слышали одно и касались другого. Он сказал людям не шалить и вести себя хорошо. Он говорит, что отправит праведных в рай, а нечестивых в ад, но силой Божьей превратит одного в добро, а другого во зло, и силой Божьей превратит одного в добро, а другого во зло. . Заслуживает ли все это милости и справедливости Всевышнего? Люди и собственность принадлежат Богу. Что можно сказать по этому поводу? Он может делать со своей собственностью все, что захочет. Если вы не можете сказать, что он виноват, разве вы не имеете в виду, что он полон вины и вины, но мы не можем его благословить? Итак, что же получает человек своими усилиями? Он тот, кто все делает. Нечего никого обидеть. Мы говорим, что всякий, кто делает добро, и кто делает зло, делает то, что заповедал Бог? Бог сказал, что вера обязательна для каждого разумного человека, а поклонение обязательно для всех, кто имеет веру. И не всякая правда боится ума. А если мы не даем уму освободиться, то где долг Всевышнего - верить в мудрых? Где говорится: «Знающий меня знает меня»? Если в нашей религии нет скрытой лжи, можно ли говорить, что разумно не думать об этом? Что происходит с религией, когда ум не останавливается? Что происходит с поклонением без предварительного исправления веры? Нет, вы можете верить, что Бог - создатель добра и зла, но не бог, создавший его, бог, создавший болезнь, не бог боли, бог, создавший богатство и бедность, а не бог, который сделал богатство и бедный, иначе - нет.
І895 Смотрите также: | |
